Wat is kwartsstof?
Kwarts zit in beton, baksteen, zand, cement, tegels, kalkzandsteen – dus praktisch overal op de bouwplaats. Bij bewerking van dit materiaal komt fijn stof vrij, zó klein dat het diep in de longen terechtkomt. Denk aan slijpen, hakken, frezen, boren, storten of mengen.
Langdurige of herhaalde blootstelling leidt tot:
- Silicose (stoflongen)
- Chronische bronchitis
- Longkanker
Vaak worden deze aandoeningen pas jaren later merkbaar. Tegen die tijd is de schade blijvend – of fataal.
Wettelijke verplichting: de arbeidshygiënische strategie
Volgens de Arbowet ben je verplicht om blootstelling aan gevaarlijke stoffen aan te pakken volgens de arbeidshygiënische strategie. In deze volgorde:
1️. Bronaanpak (altijd eerste stap)
- Nat werken (bijv. nat slijpen of zagen)
- Stofarme technieken of gereedschap
- Prefab of andere materiaalkeuzes
- Minimaal hakken, slijpen of breken
2️. Collectieve technische maatregelen
- Afzuiging bij de bron met H-klasse stofzuiger
- Werkplekinrichting aanpassen
3️. Organisatorische maatregelen
- Werkmethoden aanpassen
- Minder mensen blootstellen
- Afbakening van werkzones
4️. Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)
- Alleen inzetten als laatste redmiddel
- Minimaal P3-filter
- Aandacht voor pasvorm en onderhoud
De inspectie toetst expliciet op het toepassen van deze strategie – PBM’s alléén zijn dus onvoldoende.
Toolbox Kwartsstof (Volandis)
Volandis biedt een uitstekende toolbox over kwartsstof, speciaal ontwikkeld voor werkgevers en uitvoerders. Deze bevat:
- Heldere uitleg over risico’s
- Voorbeelden van maatregelen per stap
- Tips voor gedrag op de werkvloer
- Praktische bespreekpunten voor toolboxmeetings
Je kunt de Toolbox Kwartsstof hier downloaden.