De inzet van zzp’ers in de bouw- en infrasector ligt al jaren onder het vergrootglas. Met de indiening van het wetsvoorstel Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden  (Vbar) op 7 juli 2025, laait de discussie opnieuw op. De overheid beoogt met Vbar duidelijkheid te scheppen in het onderscheid tussen werknemers en zelfstandigen. Maar volgens de AFNL legt het voorstel vooral bloot hoe diep de problemen inmiddels zitten: handhaving blijft uit, juridische constructies blijven bestaan, en de kloof tussen grote en kleinere bouwbedrijven groeit verder.

Vbar: helder op papier, grillig in de praktijk

Vbar scherpt de toetsingscriteria aan voor het vaststellen van arbeidsrelaties. Extern ondernemerschap – zoals het actief werven van klanten en werken voor meerdere opdrachtgevers – wordt voortaan vanaf de start meegewogen. Daarnaast blijft het rechtsvermoeden van werknemerschap bestaan voor werkenden met een uurtarief onder de €36.

Op papier lijken de wijzigingen beperkt. In de praktijk zet Vbar de druk vooral bij opdrachtgevers, die juridisch gezien meer verantwoordelijkheid krijgen. In de bouwsector, waar gezagsverhoudingen vaak diffuus zijn, leidt dit tot extra onzekerheid en risico's. Tegelijkertijd blijft daadwerkelijke handhaving uit, waardoor bestaande patronen eenvoudig voortduren.

AFNL: zonder toezicht geen transitie

AFNL onderstreept dat wetgeving alleen effectief is als deze wordt gehandhaafd. Zolang controle en opvolging door de Belastingdienst en Arbeidsinspectie achterwege blijven, blijven grote spelers opereren in grijze zones. Modelovereenkomsten en ‘tussenkomstconstructies’ zijn nog altijd gemeengoed, terwijl kleinere bouwbedrijven hun beleid noodgedwongen aanscherpen – of helemaal stoppen met het inzetten van zzp’ers.

De sector dreigt uiteen te vallen

AFNL signaleert een toenemende tweedeling:

Deze dynamiek zorgt voor een ongelijk speelveld. De risico’s zakken verder door in de keten, onderaannemers komen onder druk te staan, en eerlijke concurrentie raakt uit zicht.

Zzp-werkgroep hervat overleg na de zomer

Om de zorgen vanuit de praktijk te blijven voeden, komt de zzp-werkgroep van de AFNL na de zomer opnieuw bijeen. Samen met aangesloten ondernemers bespreekt men de risico’s, knelpunten én mogelijke oplossingen die werkbaar zijn binnen de sector. De signalen uit dit overleg dienen als input voor verdere gesprekken met beleidsmakers en grote opdrachtgevers.

Oproep aan de sector: kies positie

De bouwsector staat bekend om haar vakmanschap, trots en samenwerking. Maar op het gebied van arbeidsrelaties dreigt die reputatie schade op te lopen door juridische schimmigheid en uitstelgedrag. AFNL roept daarom op tot duidelijke keuzes, een eerlijk speelveld en gedeelde verantwoordelijkheid. Alleen zo kan de sector toekomstbestendig blijven.